Op Schiermonnikoog beheert Natuurmonumenten 22 kilometer aan recreatieve schelpenpaden. De traditionele kleischelpen die hiervoor jarenlang zijn gebruikt, waren afkomstig uit beschermd Natura 2000-gebied en het UNESCO Werelderfgoed Waddenzee. De winning van deze schelpen verstoort de Waddenbodem en laat sporen van schade achter. Om die reden zijn wij op zoek gegaan naar duurzame alternatieven. Sinds 2022 maakt Natuurmonumenten gebruik van schelpen afkomstig uit de Noordzee, gemengd met leem. Deze overstap is milieuvriendelijker, maar brengt ook aanzienlijke kosten met zich mee. Bovendien staat de beschikbaarheid van Noordzeeschelpen in de toekomst onder druk. Daar komt bij dat Schiermonnikoog door klimaatverandering steeds vaker wordt getroffen door hevige regenbuien, wat leidt tot wateroverlast en extra onderhoud aan de paden. Hierdoor nemen de kosten verder toe.
Om deze redenen heeft ingenieursbureau Movares, in opdracht van Nationaal Park Schiermonnikoog en Natuurmonumenten, onderzocht welke alternatieven er voor de schelpenpaden van Schiermonnikoog zijn. Door middel van gesprekken met belanghebbenden zijn de wensen en aandachtspunten van het eiland in kaart gebracht. De belangrijkste aspecten bleken: een duurzaam alternatief, eilandbeleving (het geliefde knispergeluid behouden), wateroverlast, bescherming van de zoetwaterbel en kosten.
Het onderzoek heeft geleid tot de volgende conclusie: De huidige Noordzeeschelpen gemengd met leem zijn een goed alternatief voor de kleischelpen uit de Waddenzee. Op het gebied van duurzaamheid en afstand tot Schiermonnikoog scoren ze goed vergeleken met alternatieve halfverhardingsopties. De Noordzeeschelpen met leem vragen wel vaker onderhoud dan de meeste alternatieve halfverhardingen maar zijn in prijs voordeliger.
Komend najaar test Natuurmonumenten de drie beste halfverhardingen in de praktijk. Deze worden op verschillende locaties in het Nationaal Park aangelegd. Mocht in de toekomst de prijs van Noordzeeschelpen met leem stijgen of het onderhoud intensiever en kostbaarder worden, dan kunnen de resultaten van deze test als basis dienen voor een weloverwogen overstap naar een duurzaam alternatief.
